|
موسیقی ملی ایران
گذری بر موسیقی فاخر ایرانی و دماوند موسیقی ایران استاد محمدرضا شجریان
| ||
|
لینک دوستان
|
استاد فرهنگ شریف و استاد نادر گلچین - تار و آواز استاد فرهنگ شریف ، مصادف با یکى از حساس ترین دوران تاریخ بوده است؛ هم از لحاظ سیاسى ـ اجتماعى و هم از لحاظ موسیقى. در این دوره (۱۳۲۴ـ۱۳۱۲)، موسیقى اصیل ایرانى، یک بار در میانه سلطنت رضا شاه طرد شد و آموزش موسیقى کلاسیک اروپایى در هنرستان ها برنامه رسمى موسیقى کشور ابلاغ گردید و یک بار هم با آغاز سلطنت محمدرضا شاه و آزادى هاى اجتماعى برخاسته از هرج و مرج جامعه و درگیر شدن با جنگ جهانى دوم (۱۳۲۴ـ۱۳۱۸)،همان موسیقى طرد شده، رواج و رونق فوق العاده یافت و تحولات اجتماعى ایران ـ بخوانیم تهران ـ برداشت هاى تازه و فضاهاى جدیدى را در موسیقى ایرانى پدیدار مى کرد. فرهنگ نوجوان، «تار» را به عنوان ساز محبوب خود برگزید. از هنرمندان بزرگ هم نسل او، هیچ کس تار نواز حرفه اى نشد و این از ویژگى هاى انحصارى فرهنگ شریف است. عصر تار در موسیقى ایرانى بعد از دوره میرزا حسینقلى و درویش تمام شده بود و بعد از کنار رفتن شاگردانشان (نى داوود، موسى معروفى، على اکبر شهنازى و ...) از صحنه هاى موسیقى در اواسط دهه ،۱۳۲۰ «تار» تبدیل شده بود به سازى دست چندم، در رده اى پایین تر از ویولون، پیانو و قره نى. حدود یک دهه بعد (دهه ۱۳۴۰ـ۱۳۳۰) که موسیقیدانان جوانى (از متولدین سال هاى ۱۳۱۵ـ۱۳۰۵) در برنامه هاى موسیقى رادیو تهران درخشیدند، در کنار نام هایى چون پرویز یاحقى، حبیب الله بدیعى، حسن کسایى،جهانگیر ملک، همایون خرم، رضا ورزنده و ... بسیارى دیگر، تنها فرهنگ شریف بود که تار مى نواخت. باقى تارنوازان (غیر از چهره هاى پرورده در هنرستان موسیقى ملى که راهى دیگر مى رفتند، نظیر هوشنگ ظریف)، یا متعلق به نسل قبل بودند (نظیر شاپور حاتمى، لطف الله مجد و جلیل شهناز) و یا در آن زمان کودک بودند و دوره هاى ابتدایى آموزش را مى گذراندند (نظیر محمدرضا لطفى، داریوش طلایى و ...) و همانطور که گفته شد، «عصر ویولون» بود و صداى آرشه هاى شاگردان کلاس استاد ابوالحسن صبا و استاد حسین یاحقى در موسیقى تهران «صداى غالب» بود. فرهنگ نوجوان تر و یک اعجوبه تار نوازى، به دنیاى نوازندگى ورود کرد: عبدالحسین شهنازى (۱۳۲۷ـ۱۲۸۲)، فرزند میرزاحسینقلى و برادر على اکبر شهنازى، نوازنده اى شوریده حال با مضراب قوى و ابداعاتى که به شیوه کلاسیک بود و برادرش شباهتى نداشت و به قول هنرمند ارجمند محمدرضا لطفى «سوخته حال و شاعرانه» بود.تأثیر هنر جادویى عبدالحسین خان در نسل خود و بعد از خود چنان بود که محققان، شیوه اصیل تار نوازى در فضاى فرهنگى شهر اصفهان را اصلاً برخاسته از او مى دانند؛ و نوازندگان بزرگى همچون اکبر خان نوروزى، خانواده معظم شهناز (شعبان، على و جلیل) و عباس خان سرورى (دایى استاد جلیل شهناز) از شیوه شیرین عبدالحسین خان تأثیر پذیرفته اند؛ طرفه این که هیچکدام از اینان شاگرد مستقیم او نبوده اند؛ و زندگى آشفته این نوازنده پراستعداد، حوصله تعلیم شاگرد در یک روال مرتب را فراهم نمى کرد. در تهران، شاگرد مستقیم عبدالحسین خان، زنده یاد شاپور حاتمى بود که شیوه استادش را با علاقه و اعتقاد حفظ کرد و جمله بندى ها و به ویژه مضراب هاى «ریز» و پر و مسلسل او، یادآور نوازندگى عبدالحسین خان شهنازى بود که دقیقه هاى محدودى از آن در صفحات گروه در آن ضبط شده است. متأسفانه فرهنگ شریف از دوران آموزش خود نزد شهنازى کمتر سخن گفته و او هنرمندى است که حرف زدن درباره خود را دوست نمى دارد؛ و علت آن حجب طبیعى و فروتنى ذاتى اوست. شنیدن نواخته هاى عبدالحسین خان و نواخته هاى شریف، تأثیرپذیرى شاگرد از استاد را اثبات مى کند. لیکن این تأثیرپذیرى به آسانى عیان نیست و در ناخودآگاه نوازنده نامدار موسیقى ما اتفاق افتاده است. پستوى نوازندگى استاد، خیلى سریع تر است وجملاتش، به ردیف کلاسیک نسبتاً نزدیک تر و از نوعى عصبیت و فشردگى و روحیه تهاجمى و تند حکایت مى کندکه برخاسته از شخصیت فردى او بوده است. در حالى که نوازندگى شاگردانش، بنا به اقتضاى موسیقى زمان خود (که از رادیو ارائه مى شدند از صفحات گرامافون و بالطبع زمان خیلى وسیع ترى در اختیار نوازنده مى گذاشت) داراى تمپوى بسیار آرام تر است،جملات از قید ردیف کلاسیک، رها هستند اما در چارچوب اصالت هاى ایرانى حرکت مى کنند، استفاده از تکنیک هایى مثل فشردن خرک، ویبروسیون هاى طولى و عرضى روى سیم، سکوت هاى طولانى، طنین انداختن ناله یک سیم در فضاى انباشته از سکوت، برخلاف نوازندگان قدیم که سعى مى کردند فضاى سازشان پر و انباشته از صداى مضراب هاى ریز و تک باشد و بالاخره استفاده از «افه»هایى که بخشى از آنها حاصل رویارویى مستقیم و طولانى مدت نوازنده با میکروفون و امکانات صداسازى آن است. اینها خصوصیات ظاهرى و قابل توضیح در تار نوازى و «فرهنگ شریف» است؛ و خصوصیت باطنى و غیرقابل توصیف هنر او که تنها با شنیدن همدلانه قابل درک است، گرما و صمیمیت و خلسه اى طولانى است که «عاشقان ساز فرهنگ»، مجذوب و شیداى آنند و تأثیر آن براى شنونده اى که دوستدار این موسیقى باشد، چنان است که تا ساعت ها بعد از پایان یافتن نوازندگى او نیز در گوش و مغز آنها صدا مى کند و از نشئه اى خوش و شیرین، سرشارشان مى سازد.
زمان برنامه :۲۵:۳۲ دقیقه حجم برنامه :۲۴ مگابایت عنوان :گریز دستگاه :بیات اصفهان آواز:نادر گلچین تار :فرهنگ شریف ارکستر رادیو تلویزیون ملی ایران به رهبری فریدون شهبازیان شاعر :سایه مطلع شعر آواز : از هم گریختیم وان نازنین پیاله دلخواه را دریغ بر خاک ریختیم جان من و تو تشنه پیوند مهر بود دردا که جان تشنه خود را گداختیم بس دردناک بود جدائی میان ما از هم جدا شدیم و بدین درد ساختیم دیدار ما که آنهمه شوق و امید داشت اکنون نگاه کن که سراسر ملال گشت وان عشق نازنین که میان من و تو بود دردا که چون جوانی ما پایمال گشت با آن همه نیاز که من داشتم به تو پرهیز عاشقانه من ناگزیر بود من بارها به سوی تو باز آمدم ولی هر بار دیر بود آهنگ : فریدون شهبازیان با تنظیم گوینده :آذر پژوهش صدا بردار :محمد جهانفرد
نظرات شما عزیزان: برچسب‌ها: [ یک شنبه 15 ارديبهشت 1392برچسب:استاد فرهنگ شریف+نادر گلچین+گلهای تازه+آواز+تار+دانلود, ] [ 11:39 ] [ علی بیات ]
|
درباره وبلاگ  بگذار تا مقابل روی تو بــــــگذريم دزديده در شمايل خوب تو بنگريم شوق است در جدايی و جوراست در نظر هــم جـور به که طـاقت شـوقت نــــياوريم ----------------------------------------------- نام : علـی نام خانوادگی: بیـات ساز مورد علاقه : تـار آواز مورد علاقه :ابوعطا ----------------------------------------------- یاری انـدر کس نمی بـینم یـاران را چه شد؟ دوستی کی آخر آمد؟ دوستداران را چه شد؟ آب حیوان تیره گون شد خضر فرخ پی کجاست؟ خون چکید از شـاخ گل، ابـر بـهاران را چه شد؟ کـس نـمی گویـد کـه یـاری داشـت حـق دوسـتی حق شناسان را چه حال افتاد، یاران را چه شد؟ لعـلی از کـان مـروت بـرنـیامد، سـال هـاست تابش خورشید و سعی باد و باران را چه شد؟ شهر یاران بود و خـاک مـهربانان این دیـار مهربانی کی سر آمد؟ شهریاران را چه شد؟ گوی توفـیق و کـرامت در مـیان افـکـنـده¬اند کس به مـیدان در نیامد، سواران را چه شد؟ صد هزاران گل شکفت و بانگ مرغی برنخاست عـندلیـبان را چه پـیـش آمـد؟ هَـزاران را چه شـد؟ زهره سازی خوش نمی سازد، مگر عودش بسوخت؟ کــس نـدارد ذوق مــستـی، مـیگـسـاران را چـه شــد؟ حافـظ! اسرار الـهی کـس نـمی دانــد خــمــوش از که می پرسی که دور روزگاران را چه شد؟ |
تبادل
لینک هوشمند
